منابع مردم شناسی در کتابهای جغرافیائی طول تاریخ اسلام و ایران ( 4 )
 

 

منابع مردم شناسی در کتابهای جغرافیائی طول تاریخ اسلام و ایران (4 )

ابن بطوطه (۷۰۳ ق. / ۱۳۰۴ م ) . کتاب تحفة النظار فی غرائب الامصار و عجائب الاسفار که به رحلة ابن بطوطه نیز مشهور است.

 مغربی (مراکشی) است؛ سال ۷۲۵ ق. به سوی مکه عزیمت نمود و مصر، شام، فلسطین، حجاز، عراق، ایران، یمن، بحرین، ترکستان، بینالنهرین و بخشی از هند و چین، جاوه، شرق اروپا و شرق آفریقا را پیمود و سرانجام به مغرب برگشت. سفر او ۲۷ سال به درازا کشید (۱۳۲۵-۱۳۵۲ م) و در مراکش سال ۷۷۹ق. /۱۳۷۷ م. درگذشت. ابن بطوطه تقریباً معاصر با مارکو پولو بود ولی بیش از سه برابر مارکوپولو راه پیمود و از جغرافیا ، آداب و رسوم و بخصوص خلقیات و اعتقادات مذهبی مردم پهنه ی وسیعی از جهان اطلاعاتی گرانبها بدست داد . .

وی چهار، پنج یا شش ؟ بار به ایران سفر نمود و در تمام سفرهای شرقی خود از زبان فارسی برای ارتباط با غیرعربها استفاده کرد. همسری ایرانی داشت و فارسی را خوب صحبت می کرد.

ابن فضل الله عمری ( 700 – 749 ه . ق ) . مسالک الأبصار فی ممالک الأمصار یا المسالک و الممالک: مهمترین اثر ابن فضل‌الله است که در بیست و هفت جلد بزرگ نگاشته شده است. می‌خواست در اصل کتابی در جغرافیا و تقویم البلدان و برشماری مسافت بین سرزمین‌ها باشد؛ اما در آن فصل‌های بلندی دربارهٔ تاریخ، زندگی‌نامه، شعر، گیاه‌شناسی، جانورشناسی و مردم‌شناسی نیز نگاشت.

تقی الدین مقریزی ( 776 – 845 ه . ق ) .

ابن ماجد ( 936 – 836 ه . ق ) . الفوائد فی أصول علم البحر والقواعد ( ۸۹۵ ه . ق). دریانورد ی بوده است که برخی وی را عمانی و بعضی ایرانی دانسته اند .

سلیمان المهری . ( نیمه نخست قرن 16 م ) متولد حضرموت . تالیفات جغرافیائی – دریا نوردی

پیری رئیس ( 1553 – 1465 م ) . نقشه کش مشهور ، دریانورد و جغرافیدان .

میراحمد نصراله تهتوی

امین احمد رازی ( 1002 ه . ق – متوفی ؟ ) . هفت اقلیم . نسخه ی خطٌی است ؛ در جغرافیای شهرها و شاعران .

فرهاد میرزا معتمدالدوله ( 1233 – 1305 ه . ق )

1-کتاب «جام جم» در جغرافیا که به سال 1270 مطابق «تاریخ جهان» شروع و به سال 1272مطابق «احوال کره ارض» به پایان برد.

2-کتاب «هدایه السبیل» در سفر نامه مکه معظمه، که از تهران به رشت و تفلیس و اسلامبول تا مدینه طیبه و مکه معظمه و جده و بیروت و اسلامبول و رشت و تهران، واردات هر روز و هر شب را منظم به رشته تحریر کشیده است.

3-کتاب «فرهنگ جغرافیایی ایران»

توضیح : جغرافیدانانِ خاطرات و سفرنامه نویس بسیاری هم به ایران آمده و درباره ایران نوشته اند که در بخشی جداگانه ذکر شده اند ؛ مثل یاسنت لویی رابینو – لارنس لاکهارت – آلفونس گابریل – و...



نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:







انسان شناسی ، مردم شناسی و فرهنگ شناسی ایران بزرگ . Anthropology,Ethnology,and Culture of Greater Iran
identification des sources de l'ethnologie d,Iran , et des Bibliographies
درباره وبلاگ

Anthropology,Ethnology,and Culture of Greater Iran . Alireza Ayatollahi با وجود تحصیلات کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری مردم شناسی ( در گرایشهای معماری و شهرسازی - فنٌی و اقتصادی ، و فرهنگی ) در دانشگاه پرووانس فرانسه و نهایتا" دعوت به عضویت در هیئت علمی آموزشی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1363 و تدریس مردم شناسی فرهنگی در سال 1365 در آن دانشگاه ، اذعان می کنم که در بدو امر مردم شناسی برای من علم نبود ؛ ابدا" علم نبود ؛ بیشتر یک تفنٌن بود : از سال 1335 به جمع آوری فولکلور یا فرهنگ مردم و تاحدودی مردمنگاری آگاهانه و غیر آگاهانه پرداختم . از سال 1345 وسیله ی خود نمائی و کسب شهرت بیشترم می شد و از 1351 اندک در آمدی از این راه . بعدها که در فرانسه به تحصیلات آمایش سرزمین و اقتصاد توسعه پرداختم متوجه شدم که بدون جامعه شناسی در کشورهای پیشرفته و مردم شناسی در کشورهائی نظیر ایران ، مدیریت و برنامه های فنٌی - اقتصادی آنچنان که باید و شاید به اهداف عالی خود نمی رسند . مردم شناسی یک مطالعه است ؛ یک علم به مفهوم حقیقیِ آن نیست ؛ و نتایجی که از مطالعه ی یک مردم شناس به دست می آیند نسبتا" صحیح اند و نسبتا" غلط : نه فقط مردم شناسی ، بلکه تمام علوم انسانی و اجتماعی « نسبی » هستند ؛ و چون ریاضیٌات به پاسخ هائی مطلق نمی رسند . علوم انسانی به همین دلیل روشی جامع و مانع و مسلٌم و مقبول همگان برای مطالعات خود ندارند .هرکسی با سلیقه و دیدگاه خود وارد آنها می شود و روشی پیشنهاد می کندکه باز این روشهای کار هم برخی بیشتر و برخی کمتر مورد قبول و استفاده سایر مطالعه گران قرار می گیرند . ناتوان تر از همه کسانی هستند که به ترجمه روش های مردم شناسی در سایر کشورها می پردازند که غالبا" در شناخت مردم ایران آنطور که باید و شاید کار آئی ندارند . روش و حوزه عمل این مطالعات سبب می شود که برخی « انسان » و به ویژه شیوه رفتار وی را ملاک عمل قرار دهند و به انسانشناسی anthropology معتقد باشند که انگلیسی زبانان دنیای غرب بیشتر در این طیف قرار می گیرند . برخی دیگر معتقدند که چوم اصل شناخت اجتماعی بر « روابط اجتماعی » است بنابر این اصل بر یک اجتماع ( مردم ) و شناخت آن به عنوان یک کل ، یعنی مردم شناسی ethnologie است که فرانسویان و اکثر تحصیلکردگان صادق فرانسه از این طیف اند . فرهنگ می تواند شامل قواعد رسمی و قوانین و مقررات ( که از جمله در جامعه شناسی مورد مطالعه قرار می گیرند )باشد ؛ امٌا چون حاصل رفتار ی عادٌی شده، رسم شده ، سنٌت شده ، و...در میان یک مردم است ، به خصوص در کشورهائی نظیر ایران ، مقتضی روش های شناخت مردم شناسانه است هرچند که اصطلاح فرهنگ شناسی culturologie نیز در دهه های اخیر باب شده باشد . از تدریس در این حوزه ، به خصوص در ایران ، بیزارم ؛ امٌا عاشق و حتی معتاد مطالعات مردم شناسی هستم ؛ و گرچه خود به خود هم به آن می پردازم ؛ امٌا بیشتر دوست دارم که در باره آن با دیگران هم شریک شوم . شما چطور ؟ .
آخرین مطالب
پیوندهای روزانه
پيوندها